Phương pháp xác định tuổi vàng và làm sao biết được tuổi chính xác của vàng 08:06 08/10/2016

Gần đây có một số anh chị và các bạn hỏi về vàng nhưng không biết vàng mình đang đeo trên tay, cổ là vàng đủ tuổi hay thiếu tuổi, xem chủ tiệm vàng hoặc thợ thủ công có ăn bớt đi lượng vàng khi đặt gia công hoặc mua tại cửa tiệm, chợ trời.

Ngay từ xa xưa việc xác định Tuổi vàng chủ yếu dựa vào cảm quan của người thợ như thính giác, thị giác. Vì vậy việc xác định tuổi vàng phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm, năng khiếu của người thợ kim hoàn. Ngay cả người thợ kim hoàn lành nghề, giàu kinh nghiệm cũng không thể xác định tuổi vàng chính xác 1 cách tuyệt đối được.

Chúng ta thường thấy mọi người gọi vàng tây hay là vàng ta: vàng có hàm lượng từ 90% Au trở nên thường gọi là vàng ta. Vàng có hàm lượng dưới 90% Au có lẫn đồng thì gọi là vàng tây.

Anh chị và các bạn có thể đựa vào một số phương pháp sau để thử:

Xác định tuổi vàng theo kinh nghiệm dân gian:

– Thử bằng ngọn lửa: dùng ngọn lửa đèn xì nung chảy tập trung tại một điểm bất kỳ của chiếc nhẫn. khi để nguội chỗ bị đốt chảy để lại bề mặt bóng là không lẫn đồng, nếu phần bị đốt cháy không nhẵn bóng mà bề mặt gai gọi là vàng sạn tức là lẫn đồng. Sau khi thử chảy bóng tại một điểm, nhúng nước để nguội lau khô. Gõ chiếc nhẫn lên mặt đe bằng thép nếu chỉ nghe tiếng “bịch” mà không có âm ngân thì được gọi là vàng tốt. Trong dân gian có câu “Vàng câm, Bạc cạch” ý nói hai thứ kim loại này khi gõ không phát ra tiếng kêu có âm ngân là chất lượng của kim loại đạt độ tinh khiết cao. Nếu khi gõ phát ra tiếng kêu “keng” càng rõ là vàng tây càng thấp tuổi.

– Thử Tuổi vàng bằng đá thử và mẫu chuẩn (chùm vị) phương pháp này thường được sử dụng nhiều nhất với các lái buôn:

+ Để kiểm tra xem vật thể có phải là vàng hoặc có hàm lượng vàng hay không? Trước tiên ta mài hoặc trà giấy nhám lên một chỗ trên bề mặt của vật thể, chấm lên chỗ đã mài một vài giọt Axít Nitric (HNO3) nếu thấy có hiện tượng sủi bọt là hiện tượng đồng (Cu) phản ứngvới HNO3 có thể kết luận là không phải vàng hoặc nếu có vàng thì hàm lượng rất ít.

+ Dụng cụ thử vàng bằng phương pháp thử đá gồm có: một hòn đá màu đen, bề mặt nhẵn chịu được axít cùng với một chùm mẫu gồm nhiều thanh kim loại sâu lại giống như chùm chìa khoá. Trên mỗi thanh kim loại đó người ta gắn một mẩu vàng, mẫu có độ tuổi theo thứ tự từ thấp đến cao dùng làm mẫu chuẩn.

Cách thử: ta mài một chỗ của vật thể lên hòn đá đen tạo thành một vệt rõ ràng trên bề mặt đá. qua đó ước chừng độ tuổi tương đối của vật thể, sau đó chọn mẫu đã biết hàm lượng có độ tuổi tương ứng sát trên và dưới mức tuổi ước đoán của vật thể. Chà tiếp hai vết vàng của hai mẫu đã chọn bên cạnh vết ban đầu tạo thành ba vết song song trên bề mặt hòn đá. Dùng Axít Nitric (HNO3) phủ lên bề mặt của ba vết đã chà, sau vài ba giây quan sát thấy trên bề mặt của hòn đá để lại các vết có ánh kim của vàng. so sánh vết chà đầu tiên có màu sắc, mật độ ánh kim giống với vết cọ nào của mẫuvthử thì kết luận tuổi vàng của vật thể trùng với tuổi vàng của mẫu đó.

Độ chính xác của phương pháp thử này chỉ là tương đối .

Ngày nay việc xác định tuổi vàng bằng các phương pháp dân gian dựa trên cảm quan chỉ dùng để kiểm tra sơ bộ nhằm nhận biết nhanh mà thôi.

Xác định tuổi vàng theo cách tính của kỹ thuật tiên tiến:

Để xác định chính xác hàm lượng vàng (Tuổi vàng), ngày nay các thiết bị kỹ thuật tiến tiến đã được ứng dụng vào việc kiểm tra chất lượng vàng phục vụ cho thị trường kinh doanh vàng và trang sức bằng kim loại quý. thông thường có 2 phương pháp kiểm tra chất lượng vàng bằng máy: Phép đo tỉ trọng và Phổ kế huỳnh quang tia X.

– Phép đo tỉ trọng: là sự vận dụng định luật Acsimét (áp xuất trong lòng chất lỏng) và khối lượng riêng của vật chất để xác định thành phần của vật chất đó. Người ta đem cân khối lượng của vật thử (cân khô), sau đó cân vật thử trong nước tinh khiết. hai số liệu cân này được nhập vào máy vi tính xử lý theo phương trình lập sẵn sẽ cho kếtquả là hàm lượng vàng(% ?) có trong vật thử.

Nhược điểm của phương pháp này là không thử được hàng rỗng và hàng có gắn đá. Muốn thử phải gỡ đá và nấu chảy sản phẩm thử thành một khối đông đặc mới đo tuổi được.

– Phổ kế huỳnh quang tia X: Dùng máy có nguồn phát tia X (một dạng máy phóng xạ nhẹ) và đầu thu có màng bằng nguyên tố Bari. chiếu quét tia X lên bề mặt vật thể, sự phản xạ ngược lại của kim loại được truyền vào máy tính xử lý mật độ, tần số sóng phản xạ theo chương trình lập sẵn để báo kết quả hàm lượng vàng, bạc, đồng là bao nhiêu.

Nhược điểm của phương pháp này: Tia X chỉ chiếu quét trên bề mặt, không xuyên sâu trước khi thử phải trà hết lớp si mạ của sản phẩm.

Trên đây là cách thử vàng của một số đơn vị gửi đến cho Giavang.net. Nếu cần đóng góp thông tin chính xác hơn, anh chị em ngành kim hoàn có thể email về địa chỉ lienhe@giavang.net để trao đổi. Rất cảm ơn các anh chị./.

Giavang.net ghi theo lời của anh chị em ngành kim hoàn